Bij Sjostakovitsj liggen woorden en instrumentale muziek in elkaars verlengde. De Zeven Romances zijn persoonlijke overpeinzingen over liefde, vriendschap en het onheil dat iedereen vreest. Ook zijn Pianokwintet vertelt een verhaal zonder woorden. Een verhaal dat door Sjostakovitsj-biograaf Ian MacDonald beeldend werd omschreven: ‘Sjostakovitsj staat als een onheilsprofeet in het bliksemlicht aan de afgrond van een diepe duisternis, schreeuwend als Cassandra over een naderende catastrofe. Moedertje Rusland beweegt zich even in haar droom als ze hem hoort, draait zich om en valt weer in slaap - een tegelijkertijd komisch en verschrikkelijk visioen dat van geen enkele andere componist afkomstig zou kunnen zijn.’ Zoals vaker zit de muziek vol dubbelzinnige boodschappen. De piano speelt soms de boerse leukerd, de strijkers lachen hun verdriet weg en gezamenlijk heffen ze een clowneske fanfare aan. Sjostakjovitsj op zijn tragi-sarcastische best. Hoe het ook zij, het werk werd in 1940 in de kleine zaal van het Moskouse Conservatorium met een ovatie ontvangen en Sjostakovitsj kreeg voor dit werk in 1941 de Stalinprijs. En de volgzame staatskrant Pravda sprak van een ‘helder lyrisch, menselijk en eenvoudig’ werk.

Lees hier de toelichting bij dit concert, geschreven door Agnes van der Horst.