De leegte vullen met klank

Voor haar kwintetalbum Mind’s Eye nam saxofonist Kika Sprangers eerst met ieder bandlid apart schetsen en ideeën door. Een vruchtbare werkwijze uit nood geboren: samenkomen met de complete band in kleedkamer 703 was geen optie.

Kika Sprangers was in 2021 kind aan huis in TivoliVredenburg. Ze kon gaan en staan waar ze wilde en wist zich gesteund in de vorm van geld, werkruimte, en bijval en advies van coach (en jazzprogrammeur) Guy van Hulst. Ze heeft van de gelegenheid gebruik gemaakt en uitgebreid door het pand gezworven, zegt ze. ‘Een buitenkans, hoewel het soms ook best een beetje spooky was.’ Uiteindelijk trok ze zich meestal terug in haar ‘lievelingskleedkamer’ – nummer 703, op de zevende verdieping naast Hertz. ‘Een lichte ruimte met ronde ramen. Grote banken en een grote tafel staan er, en een vleugel: een beetje crappy en ontstemd, maar dat had ook wel wat. En in de hal een koffiemachine. Prima dus.’

Makersregeling
Ze mag van geluk spreken, vindt ze, dat haar juist in deze periode de eer te beurt viel. In het kader van de Nieuwe Makersregeling, een ‘ontwikkelproject’ van het Fonds voor de Podiumkunsten, is Kika Sprangers voor de duur van twee jaar aan TivoliVredenburg verbonden. De regeling voorziet in ondersteuning van jonge kunstenaars op artistiek en zakelijk gebied onder de vleugels van een gezelschap, een podium of een festival. Met het oog op corona is die nu voor een half jaar verlengd tot januari 2023; bovendien kreeg ze extra coronasteun van het fonds.

De vleugel was een beetje crappy, maar dat had ook wel wat.

Lucht
Kika Sprangers: ‘Het was een bizarre tijd. Thuis kwamen de muren op me af. Mijn bandleden zag ik ook al niet, los van af en toe een Zoomborreltje. Dan was het fijn om bij Tivoli even bij te praten met de mensen achter de balie. Dat gaf lucht.’ Uiteindelijk was het alsof de leegte in het grote pand haar juist inspireerde, toen ze eenmaal aan het componeren was. ‘Alsof die gigantische ruimte erom vroeg gevuld te worden. Zo kwam de focus vanzelf op sound en klank te liggen.’

No Man’s Land
De kwintetplaat die voor 2021 op de agenda stond, volgde op het orkestproject samen met Pynarello in 2020, dat resulteerde in de cd No Man’s Land. Maar van samenspelen met haar vaste groep – bestaand uit Anna Serierse (zang), Koen Schalkwijk (piano), Alessandro Fongaro (bas) en Willem Romers drums – kon door de coronarichtlijnen geen sprake zijn. Dus maakte ze van de nood een deugd; ze vroeg ieder bandlid apart een dag langs te komen in TivoliVredenburg. ‘Dat had als voordeel dat iedereen veel eerder bij het maakproces betrokken was.’ Met de drummer ging ze vrij improviseren op het podium van Cloud Nine, en met de zangeres ontstond in de intimiteit van de kleedkamer juist ‘verdieping’. Sprangers: ‘Normaal heb je daar geen tijd voor.’

Verbeeldingskracht
Ze noemt Mind’s Eye – waarvan ook een concertfilm is opgenomen – een ode aan de verbeelding. De rust en ruimte die zij vond tijdens het maakproces geeft ze als het ware klinkend aan de luisteraar terug. ‘Ik bedacht op een gegeven moment: wat hebben we nog over in tijden van leegte en stilstand? Verbeeldingskracht. Die helpt je om je te verhouden tot de werkelijkheid en eraan te ontsnappen. Ik vond: dat is een ode waard; in elk geval heeft de verbeelding mij geholpen om de zalen van Tivoli te vullen met muziek en nieuwe composities.’

Zwaaien
In maart 2022 speelde ze met haar kwintet tijdens jazzfestival Transition in Hertz – niet minder dan een bevrijding. ‘Toen ik er in mijn eentje zat te werken, moest ik soms met mijn armen zwaaien om het licht weer aan te laten gaan; verder was er niemand. Nu stonden we in diezelfde zaal voor een volle bak: allemaal enthousiaste fans met een biertje in de hand. Ik kan niet goed uitleggen hoe indrukwekkend dat was, om de muziek weer te kunnen delen. Voor mij is dat een heel wezenlijk aspect in het leven. Daar ben ik door corona achtergekomen.’