Live in je huiskamer

Drie collega's over het ontstaan van Studio TivoliVredenburg

Als wij niet naar de concertzaal kunnen, komt de concertzaal wel naar ons. Dankzij Studio TivoliVredenburg kunnen we ook in lockdowntijd genieten van livemuziek. Hoe werkt dat? Drie medewerkers van het muziekpodium over de livestreams.

Dit artikel verscheen in het maartnummer van UitAgenda Utrecht
Tekst: Kim van der Meulen

Jop, productiecoördinator

‘Sinds de coronacrisis ben ik projectleider van het Stream Team, zoals we dat noemen: het team van TivoliVredenburg dat de techniek en organisatie van de onlineprogramma’s realiseert. Het liefst zouden we een vol pand vol bezoekers willen en zoveel mogelijk mensen een live-ervaring bieden. Dat gaat helaas even niet, maar met onze livestreams kunnen we toch livemuziek naar een groter publiek brengen – en proberen we artiesten en freelancers, die zijn getroffen door de coronacrisis, aan het werk te houden.
De kijkervaring thuis is natuurlijk anders dan in de zaal, maar veel bezoekers vinden het fijn dat we ze in deze tijd toch iets kunnen aanbieden. Online is nu de plek waar we interactie hebben met het publiek. Mensen komen ook eerder in aanraking met nieuwe genres, omdat livestreams zo laagdrempelig zijn. Voor sommige streams heb je een ticket nodig, maar veel programmaonderdelen zijn gratis te bekijken en terug te zien. En dan kun je soms ook nog vragen stellen aan een dirigent of een artiest, gewoon vanuit je huiskamer. Ons personeel heeft razendsnel geleerd hoe je iets wat eigenlijk voor een livepubliek bedoeld was goed vastlegt en uitzendt. De Nieuwe Nachtmis, elk jaar op kerstavond, vond ik erg geslaagd als livestream: er was muziek, er waren toespraken en alles was heel mooi in beeld gebracht, zelfs zonder publiek.
Laatst gaf een wetenschapper een pop-upcollege over coronavaccins, in samenwerking met de Universiteit Utrecht. Daar was veel vraag naar. Ook voor zoiets biedt livestreaming mogelijkheden voor de toekomst: als een zaalprogramma is uitverkocht, kunnen mensen online toch meekijken. Misschien kunnen we ook wel backstage-interviews met artiesten aanbieden, of kunnen we publiek live laten meekijken met een soundcheck. Momenteel kijk ik erg uit naar een marathonsessie van DeWolff, in maart. Negen dagen lang spelen ze dagelijks een van hun albums. Dat wordt te gek. Niets kan een live-ervaring vervangen, maar ik weet zeker dat onlineprogramma’s meerwaarde bieden. Er is veel mogelijk.’

Yoni, online marketeer

‘We wilden ons programma al jaren ook digitaal aanbieden, maar met meer dan 1800 evenementen per jaar was het lastig om dat structureel voor elkaar te krijgen. De coronacrisis bood wat dat betreft een grote kans: vanwege de maatregelen konden we ons publiek geen zaalprogramma meer aanbieden, dus besloten we het online te doen. Tijdens de eerste lockdown was het nog even zoeken. Toen hebben we vijftig avonden achter elkaar een eerder opgenomen concert gelivestreamd. Dat deed ik toen zelf, vanuit mijn huiskamer, op mijn eigen wifi. Mijn laptop raakte eens oververhit, waardoor een stream even uitviel. Een spannende en intensieve, maar leerzame tijd, waarin we leerden hoe we een muziekpodium, Spotify, Netflix en Uitzending Gemist ineen te zijn.
In juni, toen we open mochten voor dertig mensen, zijn we de concerten en debatavonden blijven streamen vanuit de zalen. We huurden een partij in die een aantal livestreams voor ons verzorgde en spijkerden ons eigen team intussen bij. In juli deden we voor het eerst een livestream in eigen beheer: een optreden van DeWolff. We pakten flink uit, met zeven camera’s, en deden alles zelf. Een mijlpaal. Die vaardigheden hebben we sindsdien uitgebouwd, met interactieve elementen en andere extra’s.
Ons kennis- en debatprogramma liet zich makkelijk vertalen naar streaming, omdat dat al een televisie-achtige setting heeft. Daarbij kun je nu via de chat vragen aan sprekers stellen en met andere kijkers van gedachten wisselen. Aan de popquiz met onze huis-dj St. Paul kun je digitaal meedoen, en er zijn online Q&A’s met artiesten. Tijdens een concert van Spinvis ontstond zelfs een nieuwe vorm van livestreamen: hij maakte muziek en sprak met wetenschappers en dichters, terwijl een kunstenaar allerlei projecties over de beelden heen verzorgde. Heel tof, dat hadden we in een zaal nooit kunnen doen. Als we na de coronacrisis weer open kunnen voor iedereen, willen we een virtueel programma blijven bieden.’

Catharina, lichttechnicus

‘Toen ik hoorde dat TivoliVredenburg programma’s wilde livestreamen, heb ik mijn kennis aangeboden. Video en fotografie zijn mijn hobby, ik cameratraining gevolgd, heb een goede camera en had al ervaring met livestreamen. Zodoende kreeg ik de taak om vaste medewerkers en freelancers op te leiden tot cameramensen, videotechneuten en nu ook regisseurs. Dat is een flinke omslag, maar gelukkig zijn we allemaal enthousiast.
Streamprogramma’s moeten anders geproduceerd worden dan zaalprogramma’s. Denk alleen al aan de opbouw van de video: daar is staanplaats voor nodig. Videobelichting is weer net anders dan podiumbelichting. En waar je als bezoeker normaal gesproken zelf bepaalt waar je naar kijkt, zijn de camera-operator en de regisseur nu de ogen van de kijker. In die zin lijkt het meer op televisie maken. Het beeld moet interessant blijven voor de kijker. We filmen niet alleen close-ups of de band zelf, maar ook de hele zaal. Als je bovenin de Grote Zaal een camera ophangt, zie je het hele podium mooi. Daarmee benadruk je de locatie en voorkom je dat er niks te zien is als een artiest nét een ‘speciaaltje’ niet pakt – oftewel: als ie uit de spotlights stapt terwijl we op die persoon inzoomen. Dat de zaal leeg is mogen mensen best zien: het is een bijzondere tijd.
We moeten ook nadenken over wat we wel en niet mogen laten zien. Sommige muzikanten zijn gewend een biertje open te trekken op het podium, maar dat mag volgens de richtlijnen nu niet. En in hun enthousiasme gaan artiesten weleens te dicht bij elkaar staan, terwijl dat nu niet is toegestaan. Daar letten we goed op, want live kun je niets overdoen. Een van de mooiste livestreams was een concert van pianist Pieter de Graaf, die tien uur non-stop speelde. Een ontzettend knappe prestatie. Dankzij zijn geweldige spel het licht dat om hem heen danste – een prachtig lichtplan van zijn lichtman Freek Ros – verveelde het geen moment.’

Studio TivoliVredenburg

Bekijk de livestreams, onze online agenda en het bomvolle archief van Studio TivoliVredenburg hier!