The Hold Steady: 'Poken het heilige vuur nog hoger op'

Als er één band zich de ongekroonde koning van de livestreams zou mogen noemen, dan The Hold Steady wel. Ze hebben er redelijk veel gegeven, vaak vanuit thuisbasis The Brooklyn Bowl, in de rug gedekt door grote televisieschermen met daarop hun via Zoom toekijkende fans wereldwijd. Het contact is zo tijdens de lockdowns in stand gebleven. Dat publiek weet álles van hun recente achtste studioalbum Open Door Policy, een nieuw hoogtepunt in hun ‘intelligente bar-room rock’ discografie. Ze zingen het uit volle borst mee. Vooruit: stukjes dan. Want het is nog niet zo eenvoudig met die lappen tekst die zanger Craig Finn produceert. Probeer het zelf maar eens, met een paar tekstregeltjes tijdens de volgende livestream van ‘THS’ op de Facebookpagina van Shelter From The Storm op 20 mei.

Tekst door Robbert Tilli

Schrijver achter de zangmicrofoon
Craig Finn van The Hold Steady is een schrijver achter de zangmicrofoon. Die werkt tijdens een optreden onvermoeibaar complete romans door. Zouden zijn bandleden weleens gek van hem worden? Al die onnavolgbare lappen tekst? Niet te onthouden! Mocht je zanger een keer een avondje onverhoopt uitvallen, dan kan niemand anders zijn rol overnemen. We hebben het gezien hoor: bands waar de tweede man de hele zang voor een keertje overnam. Denk aan de The Pogues, The Libertines en The La’s in het verleden. Ga er maar aanstaan. Finn – overigens bepaald géén onverantwoordelijke dronkenlap, laat dat duidelijk zijn - heeft zich totaal onmisbaar gemaakt in zijn band. En ze weten het. Hij is hun poëet laureaat. Zijn intelligente teksten dringen vaak de vergelijking op met de grote meester, Springsteen.

De invloed van The Boss
Het is interessant om te zien hoe verschillende bands op andere wijzen omgaan met de invloed van The Boss. Bij The Killers zit het ‘m bijvoorbeeld in de melodieën op stadionformaat en in het grote gebaar in de voordracht. Bij The Gaslight Anthem is het de blue collar romantiek en de rock. Bij The Hold Steady is het de lyriek, de stortvloed aan woorden die een beeld schetsen als in een bepalende Amerikaanse roman. Boys And Girls In America (2006) en Stay Positive (2008) gelden als klassiekers in ‘intelligente bar-room rock’. Het hoge muzikale niveau was enigszins aangetast bij het vertrek van stille kracht, toetsenman Franz Nicolay in 2010. Maar sinds 2016 is hij weer terug. We zijn weer twee albums verder.

Wat die Springsteen-gelijkenis betreft: het zijn aanwijsbare invloeden, maar het is geen epigonisme. Wel zorgt de toevoeging van een blazerssectie aan de line-up voor een lichte toename van die vergelijkingen. Graham Parker & The Rumour zijn ook nooit ver weg vanwege die stem, die blazers én het materiaal.

Passie in zijn donder
Twee jaar geleden was Finn als soloartiest in het land. Dat was ten tijde van zijn vierde album onder zijn eigen naam met weer een zeer Finnsiaanse titel, I Need A New War. Verzin het maar! Solo is zijn muziek wat poppier. De rest is grotendeels hetzelfde. Het publiek wordt evengoed overdonderd door zijn woordenstroom die als een waterval over hen neerdaalt. Er zit dan iets meer rust in zijn muziek, maar niet veel. Hij blijft gejaagd door zijn passie. En hij heeft veel meer hartstocht dan een gewoon mens in zijn donder.

Hoe je het ook wendt of keert: met The Hold Steady is hij echt op zijn best. Op een gegeven moment zijn ze minder gaan toeren, omdat de nadelen van de vermoeidheid on the road niet meer opwogen tegen de voordelen van de opwinding die het opleverde. Ze kozen na hun ‘mindere jaren’ in het afgelopen decennium, bij de terugkeer van toetsenman Franz Nicolay in de band voor een wat andere aanpak.

Voortaan gaan ze wat gerichter in de weekends een bepaalde stad of regio targeten voor enkele shows in één vaste zaal. Alles liever dan een afmattende tour. Voor hun nieuwe album hebben ze die manier van werken gehandhaafd, inclusief hun jaarlijkse serie Massive Nights gedoopte thuiswedstrijden in The Brooklyn Bowl én hun traditionele weekender in de eerste week van maart in Londen. Ook per Zoom.

Enorme productiviteit
Zo is de schrijver in Finn topfit gebleven. De productiviteit zowel solo als met The Hold Steady is de laatste jaren enorm te noemen. Open Door Policy is vrij snel gekomen na Thrashing Through The Passion dat uit 2019 dateerde en dat album kwam na een gat in hun omvangrijke discografie van vijf (!) jaar. In een interview voor The Current vertelt Finn dat dit door Josh Kaufman geproduceerde album in ongemixte vorm al zo goed als klaar lag vanaf december 2019. Ze wilden het niet langer meer op de plank laten liggen.

Albums zijn ze ook niet meer in één keer gaan opnemen maar in fases. Bij Thrashing Through The Passion gooiden ze er af en toe een single uit. Op een gegeven moment hadden ze zo een half album dat dan nog geïnspireerd tot een hele werd uitgebreid. Op die manier hebben ze het heilige vuur in de band brandend gehouden in plaats van het zachtjes te laten uitdoven. Bij het nieuwe album in de nieuwe zesmansbezetting is het in twee opnameperiodes gedaan. Oordeel zelf. THS heeft aldus zijn hoge niveau weten te bewaren, en zelfs weten op te krikken tot het niveau uit het eerste decennium van deze eeuw.

Superbeeldende teksten
Hun muziek heeft zijn raffinement terug. De teksten zijn onverminderd op niveau. Dat zal wel nooit veranderen. Regelmatig blijven de gekste zinnetjes aan je oren hangen. Spitsvondigheid is een van Finns schrijverskwaliteiten. Wat te denken van deze Randy Newman-achtige tekstregel uit openingstrack The Feelers: ‘She had the aura of an angel, but she had a couple of problems. I guess the big one is that she’s someone else’s wife.’ Of deze parel uit Lanyards: ‘The doctor said he only wants to help me make more healthy decisions.’

Maar mijn ogen bleven pas echt haken bij het superbeeldende eerste couplet van Unpleasant Breakfast, gebouwd op een vette gitaarriff van Tad Kubler, afgemaakt met – onmiskenbaar! – Nicolay’s piano:

Every morning we burn the bread.
Walk it down to the water’s edge.
See the seagulls eat cigarettes.
Check your breath in a spoon.

Een-tweetjes
Die een-tweetjes tussen Kubler en Nicolay geven de muziek een enorme meerwaarde. Check in dat verband eens de single Family Farm. Als er één song echt classic THS is, dan deze wel. Je kan alle hokjes aftikken. Riff? Ja! Piano-riedel? Ja! En ja hoor, die ene beklijvende zin van Maestro Craig zit er ook weer in: ‘And the nurse that they assigned me had Eruption as her ring tone.’ Een beetje kenner van hardrock herkent hier het gelijknamige nummer van Van Halen in. Bij Finn kun je alles zo voor je zien én horen.

Leven met de moderne technologie
Welke nummers vallen er nog meer op in het elftal tracks, inclusief een bonustrack? Tja, welke niet? Heavy Covenant gaat over leven met de moderne technologie, over onze allesoverheersende smartphone-cultuur, hoe we met elkaar in contact komen, op een goeie of slechte manier. Er zijn meer songs op het album die hier op ingaan zonder het nu direct een overkoepelend thema te willen noemen.

De band als eenheid
Spices komt volgens Finn zelf het dichtstbij zijn eerste band Lifter Puller waar Tad Kubler ook deel van uitmaakte. Die twee horen bij elkaar. De hele band is een eenheid, vindt Finn. Als er al een centraal thema zou zijn dan is het dat. Neem nou bijvoorbeeld Steve Selvidge, destijds de vervanger van Nicolay. Hij is gebleven toen die zich weer bij de band voegde, net zoals Nils Lofgren in The E-Street Band bleef toen Little Steven terugkeerde.

The Hold Steady 3.0
The Hold Steady 3.0! Ja, dát is het thema van de plaat. Meer dan ooit komt het van hun allen. Als de band er lol in heeft zijn ze op hun allerbest. Dát hoor je terug in de laatste twee albums. Dat ga je ook horen in de livestream. Ze kunnen niet wachten zich weer écht live aan ons te kunnen gaan tonen.

Op donderdag 20 mei 2021 is er om 20:30 uur een gratis livestream van The Hold Steady op de Shelter From The Storm-Facebookpagina, aangeboden door Thirty Tigers en Shelter From The Storm. Meer The Hold Steady? Check dan hun nieuwe album via deze link.