Rosanne Cash: ''Uit de schaduw''

In de schaduw van een grote eik hebben planten het moeilijk. Het zonlicht is bestemd voor hem, de koning van het bos. Zo moet Rosanne Cash zich soms hebben gevoeld toen ze als dochter van The Man In Black haar carrière opbouwde. Het is de inmiddels 64-jarige singer-songwriter goed gelukt vanaf de jaren tachtig uit de slagschaduw van haar monumentale vader te treden.

Tekst door Ludo Diels (Popmagazine Heaven)

Tegenwoordig zoekt Rosanne Cash (64) haar vader Johnny muzikaal steeds vaker op, bijvoorbeeld met Ry Cooder. Ze doen dit jaar optredens in de VS. Op 15 september komt Cash met haar man, gitarist John Leventhal, naar Nederland om haar album She Remembers Everything te promoten. We spreken haar telefonisch, ze is op tournee door de Verenigde Staten. In de jaren tachtig trad Cash in Amerika met Seven Year Ache (1981) voor het voetlicht van een algemeen poppubliek. In 1985 won ze een Grammy met I Don’t Know Why You Don’t Want Me van haar album Rhythm & Romance. Tig nominaties en nummer één hits in de countrycharts volgden.

In Europa was een groot deel van haar loopbaan minder zichtbaar dan in Amerika. Met een kwartet albums, Black Cadillac (2006), The List (2009) – met nummers die haar vader selecteerde als essentiële countryliedjes –, The River & The Thread (2013) en She Remembers Everything (2018) heeft ze ook in Europa een serieuze fanschare opgebouwd. Ze was getrouwd met Rodney Crowel en sinds midden jaren negentig met producer, muzikant en songwriter John Leventhal. In 2015 is Rosanne Cash opgenomen in de Nashville Songwriters Hall of Fame. Ze schrijft essays voor The New York Times en Rolling Stone, ze is activiste, onder andere voor gun control, en heeft boeken uitgegeven.

Ik zag je op tv She Remembers Everything spelen op gitaar. Apart dat zo’n liedje gestript van alle instrumentatie overeind blijft. Is dat de essentie van een goed lied, dat het zich ook ontvouwt met enkel een gitaar of piano als begeleiding?

“Ik denk van wel. Het is zeker zo dat de echte singer-songwriters-liedjes ook met alleen maar gitaar hun glans behouden. De kern komt dan heel vaak bloot te leggen. Geen opsmuk, meteen naar het hart.”

Op jouw laatste album lijk je thematisch dichter bij jezelf te komen. Klopt dat?

“De muziek laveert tussen toegankelijk en complexer. Een nummer als The Only Thing Worth Fighting For ligt, denk ik, gemakkelijk in het gehoor. Maar nummers als Particle And Wave of My Least Favorite Life zijn wellicht wat minder toegankelijk op het eerste gehoor. Je moet ze een kans geven, dan zouden ze kunnen groeien.”

Je bent nu op tournee met je man John Leventhal. Brengt zo’n tourbus en het constante vliegen ook je ideeën voor nieuwe liedjes op gang?

“Nee, juist niet. Ik heb tijd nodig om te dagdromen, een zekere rust om tot bruikbare gedachten te komen. Het constante heen en weer gereis brengt voor mij geen nieuwe ideeën. Daarvoor moet ik thuis zijn en rust en regelmaat hebben. Wel fijn natuurlijk dat mijn man bij me is. We spelen met z’n tweeën. John klinkt in zijn eentje als een hele band. Ik werk sowieso graag met anderen. Op She Remembers Everything heb ik samengewerkt met Sam Phillips, Elvis Costello en Kris Kristofferson. Iedereen voegt weer een bijzondere smaak toe aan het palet.”

Schrijf je de liedjes op gitaar of op toetsen?

“Allebei. De chord progression van gitaar en piano verschillen voor mijn gevoel. Maar ik ben dan ook geen uitzonderlijk instrumentalist. Ik werk binnen mijn beperkingen. Datzelfde geldt voor mijn stem. Het is heel vreemd dat juist die begrenzingen me ruimte geven om tot iets te komen. Een beperking geeft kracht, althans in mijn geval.”

De laatste jaren, zeker sinds The List, grijp je vaker direct terug naar je vader. En ook met Ry Cooder speel je zijn nummers. Was het zwaar uit zijn schaduw te treden?

“Ik heb altijd hard gewerkt om door de jaren heen mijn eigen geluid te vinden. Mensen zagen me altijd als de dochter van Johnny. Dat kan ik gezien zijn muzikale nalatenschap ook goed begrijpen. Toen ik aan de slag ging met The List was mijn vader op de achtergrond aanwezig. Dat waren immers de liedjes die hij jaren geleden had geselecteerd als essentiële countrysongs. Ik maakte een selectie en speelde ze op mijn manier. Mijn vader dook muzikaal veel directer op toen Ry Cooder me vroeg of we samen liedjes van mijn vader zouden spelen. Hij liep al veel langer rond met dat idee. Aanvankelijk was het te emotioneel voor me, maar uiteindelijk zijn we toch begonnen. Het mooie is dat het wel de liedjes van mijn vader zijn maar dat de arrangementen zo zijn gemaakt dat ze toch van ons zijn. Ry krijgt veel ruimte en dat is natuurlijk geweldig.”

Waarom komen jullie niet met die show naar Europa?

“Ry houdt niet meer zo van uitgebreid touren. We spelen ook in de USA maar op een paar plaatsen.”

Wat vind je eigenlijk van het Europese publiek, vergeleken met de doorgaans luidruchtiger Amerikaanse concertgangers?

“Luidruchtiger, dat kun je wel zeggen. Alles lijkt in Amerika tegenwoordig luidruchtig. Trump is mijn plezier in dit land behoorlijk aan het verbruien. Wat het publiek betreft, ik heb soms de indruk dat ze enkel komen voor het amusement. Ik generaliseer. In Europa tref ik een ander publiek. Mensen weten daar tenminste nog wie iemand als John Prine is.”

Op zondag 15 september 2019 staat Rosanne Cash in onze Grote Zaal! Tickets & meer info vind je hier

Dit stuk komt uit Popmagazine Heaven. Heaven verschijnt 6x per jaar in een omvang van 64 tot 76 pagina’s en bevat naast interviews, achtergrondartikelen en columns, ook altijd meer dan 100 albumrecensies. Geïntereseerd? Voor slechts 22,50 per jaar heb je een zeer voordelig abonnement: 6x Heaven plus een album en twee eerdere nummers cadeau.