Mahler voor mensen met pleinvrees
Noem het Mahler in pocketformaat of Mahler voor mensen met pleinvrees. Of een werk dat naar zijn essentie is teruggebracht. We hebben het over Mahlers Vijfde Symfonie in kamermuziekbezetting. Gustav Mahler sprak immers zelf van ‘dies verfluchte Werk’ omdat hij het zo had overladen met contrasten en overdadige orkestraties dat het leek uitgegroeid tot een veelkoppig monster. Dat laatste is natuurlijk niet waar. Wat wel waar is, is dat Mahler in kleine bezetting een meer dan welkome aanvulling is in het oeuvre van deze titaan van de symfonische muziek.

Een overgang van duisternis naar stralend licht
Mahlers Vijfde Symfonie betekent een breuk met de voorafgaande symfonieën. Niet alleen omdat vocale partijen ontbreken (aanwezig in de Tweede, Derde en Vierde), maar vooral omdat Mahler misschien wel voor het eerst pure, abstracte muziek schreef, zonder verhaallijnen op basis van gedichten of (kinder)liederen. Met een meer experimentele aanpak stapte hij als het ware de twintigste eeuw binnen. De symfonie telt vijf delen, en is te omschrijven als een overgang van inktzwarte duisternis (het eerste deel is een treurmars) naar stralend licht. Mahler liet daarbij geen enkele kleur van zijn orkestrale palet ongebruikt. De zachtste pastelklanken bewaart hij voor het vierde deel, het beroemde Adagietto, dat is geschreven voor iedereen die wel wat muzikale troost kan gebruiken.

Lees hier de toelichting bij het concert, geschreven door Paul Janssen.